Hubert Odwrot spełnia swe marzenia

Na koniec roku proponujemy Państwu artykuł o Hubercie Odwrocie, szamotulaninie z pochodzenia, który w tym roku napisał i wydał książkę pt. Obieganie świata i przebiegł kilka kolejnych maratonów w swoim życiu. Ostatni, z początku grudnia, odbył się w Kolumbii i był 74. maratonem Huberta.

Całość artykułu pod linkiem (http://regionszamotulski.pl/hubert-odwrot-spelnia-swe-marzenia/)

Pomnik Powstańca Wielkopolskiego w Szamotułach zostanie odbudowany!

27 grudnia w czasie obchodów Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego w Szamotułach zapowiedział to wojewoda wielkopolski Michał Zieliński.

Przypominamy bogato ilustrowany artykuł poświęcony dziejom monumentu, odsłoniętego w 1929 r., a zniszczonego przez Niemców we wrześniu 1939 r. Było to dzieło znanego rzeźbiarza Marcina Rożka (1885-1944). Pomnik stał w tym samym miejscu co głaz pamiątkowy, ustawiony w 60. rocznicę powstania (na jego tablicach jest kilka błędów). Cieszymy się z tej inicjatywy! Zapraszamy również do obejrzenia relacji filmowej z obchodów Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego, którą przygotował Ryszard Kurczewski.

13 grudnia – by czas nie zatarł pamięci o wydarzeniach sprzed lat: 82 lata temu w Szamotułach, 40 lat temu w całej Polsce.

Zginęli, bo byli Polakami. Do publicznej egzekucji doszło 13 grudnia 1939 r. przy ul. Franciszkańskiej. Była to zemsta za postrzelenie niemieckiego żołnierza, do którego doszło jeszcze w listopadzie w Gałowie. Winę zrzucono na Polaków, chociaż w rzeczywistości Niemca przypadkowo zranił kolega. Początkowo aresztowano hrabinę Zofię Mycielską i 10 innych pracowników jej majątku, po kilku dniach – na skutek interwencji Kurta Sondermanna (niemieckiego ziemianina z Przyborówka) – wszystkich zwolniono. Z Berlina przyszedł jednak rozkaz, że – w odwecie na Polakach – musi nastąpić egzekucja. U władz niemieckich interweniował jeszcze wówczas szamotulski proboszcz – ks. Bolesław Kaźmierski, na nic to się jednak nie zdało. Niemcy wytypowali 10 Polaków przetrzymywanych wówczas w szamotulskim więzieniu (według innych źródeł w areszcie Gestapo przy ul. Dworcowej).  Byli to: Adam Zeuschner (czeladnik stolarski), Jan Szymkowiak (robotnik), Wojciech Sydor (rolnik), Tomasz Czyż (rolnik), Wincenty Pociecha (rolnik, zięć Tomasza Czyża), Feliks Ludek (robotnik), Jan Kaczmarek (rolnik), Franciszek Kaczmarek (pilarz), Brunon Korpik (stolarz), Jan Brzoski (rolnik). Pochodzili z różnych miejscowości naszego regionu: Szamotuł, Pniew, Otorowa, Wronek i Piłki.

13 grudnia w godzinach popołudniowych Niemcy zagrodzili ul. Dworcową, zgarnęli ludzi wychodzących z pracy w pobliskiej fabryce mebli i ustawili ich jako świadków przy wylocie ul. Franciszkańskiej. Polaków rozstrzelano w dwóch grupach: po pięciu. Niemiec w mundurze oficerskim podchodził po kolei do ofiar egzekucji i z parabellum strzelał im w głowę dla pewności, że nie żyją. Wtedy zginął najstarszy – Tomasz Czyż, rolnik z Otorowa, który chwilę przed egzekucją zemdlał.

Zwłoki zabrano wozem konnym i zakopano we wspólnym grobie na cmentarzu w Szamotułach, na prawo od alei proboszczów. Krótko po wojnie władze miasta zadecydowały o ekshumacji. Ciała wydobywali jeńcy niemieccy. Szczątki umieszczono w oddzielnych trumnach i w tym samym miejscu pochowano ponownie.

13 grudnia 1981 r. zmienił życie milionów Polaków. W ten niedzielny biały poranek przez Szamotuły w kierunku Obornik jechały kolumny wojska, a msze św. kończono odśpiewaniem „Boże, coś Polskę” z ostatnim wersem „Ojczyznę wolną racz nam wrócić, Panie”. Zamknięto siedzibę „Solidarności” na rogu Poznańskiej (Rewolucji Październikowej) i Sukienniczej, od czasu do czasu w mieście pojawiały ręcznie lub powielaczowo wykonywane ulotki czy afisze. Szamotulanie uczestniczyli w organizowanych w Poznaniu protestach i tzw. antypochodach.

Ośrodek internowania dla działaczy „Solidarności” z ówczesnego województwa pilskiego znajdował się we wronieckim więzieniu. Nieznana jest dokładna lista ofiar stanu wojennego w Polsce – od kilkudziesięciu do ponad stu osób. Symbolem oporu wobec władzy stało się wówczas noszenie przypiętego do swetra czy klapy marynarki opornika (rezystora).

Z okazji 40. rocznicy wprowadzenia stanu wojennego TVP wyemitowała film Babilon. Raport o stanie wojennym na podstawie książki Marka Nowakowskiego. Producentem wykonawczym i autorem muzyki do filmu był pochodzący z Szamotuł Piotr Mikołajczak (https://vod.tvp.pl/video/babilon-raport-o-stanie-wojennym,babilon-raport-o-stanie-wojennym,57241550).

Zdjęcia Andrzej Bednarski

3 grudnia 1939 r. – początek fali wysiedleń Polaków z Wielkopolski

Kartka z kalendarza. 3 grudnia 1939 r. było 15 stopni mrozu. Niemcy dawali Polakom kwadrans na opuszczenie domu. Wysiedlenia z Wielkopolski – Kraju Warty do Generalnego Gubernatorstwa – doświadczyło go wielu naszych przodków, w tym dziadkowie Ireny Kuczyńskiej, mieszkańcy Binina koło Ostroroga. Zapraszamy do lektury tekstu, to nowość na naszej stronie!

(http://regionszamotulski.pl/wyrzuceni-z-domow-przed-bozym-narodzeniem/)

Wielkopolska każdego dnia

Od września na antenie TVP 3 Poznań pojawia się codzienny program historyczny prezentujący postaci, wydarzenia, fakty i ciekawostki z historii Wielkopolski. Program przedstawia wydarzenia wielkie i oczywiste oraz drobne i zupełnie zapomniane, a także ciekawostki, archiwalne zdjęcia, komentarze ekspertów.

W grudniu komentarze Agnieszki Krygier-Łączkowskiej, dotyczące postaci i wydarzeń z historii Ziemi Szamotulskiej, pojawią się w odcinkach z następujących dni: 2 XII – powrót do Szamotuł płyty Andrzeja Szamotulskiego, 3 XII – Andrzej Górka, 5 XII – Stefan Maćkowiak, 8 XII – Konstanty Scholl, 9 XII – Aleksander Hollaender, 12 XII – Franciszek Orlik, 13 XII – egzekucja przy ul. Franciszkańskiej, 17 XII – wysiedlenia z powiatu szamotulskiego, 27 XII – spotkanie szamotulan z Ignacym Paderewskim, 27 XII – Leonard Kubiak, 28 XII – wiec powstańczy w Szamotułach.

Programy można oglądać także w Internecie (https://poznan.tvp.pl/55640115/wielkopolska-kazdego-dnia).