Maria Kuziola – między plastyką i muzyką

Czasem trudno się zdecydować, którą z artystycznych pasji wybrać, a przynajmniej wybrać jako drogę zawodową. Problem ten dotyczy – oczywiście – osób bardzo utalentowanych, a taką osobą bez wątpienia jest Maria Kuzioła z Szamotuł, wkrótce absolwentka Uniwersytetu Artystycznego.

Przez lata szkolne bliższa była jej muzyka. Bliższa – bo ten swój talent rozwijała na co dzień w szkole muzycznej. Uczyła się w Państwowej Szkole Muzycznej w Szamotułach, jej głównym instrumentem były skrzypce (I stopień szkoły) i gitara (II stopień). W ostatnich latach znów gra więcej na skrzypcach, rozwija swoje umiejętności w orkiestrze kameralnej Capella Samotulinus, prowadzonej przez Remigiusza Skorwidera i działającej w Szamotulskim Ośrodku Kultury. Marysia Kuzioła należy do stałego składu orkiestry, na skrzypcach gra także w trio smyczkowym Triola, które tworzą oprócz niej Anna Herman (skrzypce) oraz Weronika Jarosz (wiolonczela).

Zdjęcie Sylwia Firlet

Plastyka w jej życie wchodziła stopniowo, trochę nieśmiało. Było szkolne kółko plastyczne prowadzone przez Hannę Szelejak i sukcesy w Wielkopolskim Konkursie Plastycznym „Znaki Wiary”. Myśl o studiach plastycznych zrodziła się, kiedy Maria Kuzioła była w ostatniej klasie szamotulskiego Liceum im. ks. Piotra Skargi. Zdawała sobie jednak sprawę, że na to za wcześnie. Kończyła przecież równocześnie szkołę muzyczną, co wypełniało niemal cały wolny czas, była świadoma, że nie opanowała umiejętności, które są wymagane od przyszłych studentów Uniwersytetu Artystycznego.

Początkowy wybór studiów był więc nieco przypadkowy – Politechnika Poznańska i jako kierunek transport. Przez rok intensywnie pracowała nad rozwojem umiejętności plastycznych i jednak zdecydowała się na studia na Uniwersytecie Artystycznym w Poznaniu (UAP). Jako kierunek wybrała projektowanie graficzne. Pracę licencjacką przygotowywała w pracowni projektowania wydawnictw,  powstające obecnie w pracowni typografii i projektowania liter magisterium będzie dotyczyło liternictwa w przestrzeni publicznej.

Projekt książki nawiązuje do wydawnictw Józefa Kawalera i stosowanych w tamtych czasach materiałów. Więcej na https://www.behance.net/gallery/58406909/Wyszykowanie-poligraficzne-wspomnienie-XX-wieku

W pracy licencjackiej Marii Kuzioły pojawił się ważny wątek szamotulski. Częścią praktyczną licencjatu były projekt i skład książki, zatytułowanej „Wyszykowanie. Poligraficzne wspomnienie XX wieku”, która początkowo (w 2017 r.) ukazała się w niewielkim nakładzie. Oprócz ciekawie napisanej i bogato zilustrowanej historii dawnego sposobu wydawania książek autorka zawarła w niej historię rodzinnej szamotulskiej drukarni, którą założył jej prapradziadek Józef Kawaler (1881-1938). Firma działała od 1906 roku, najpierw w Oberhausen w Nadrenii, a od początku 1921 roku w odrodzonej Polsce – w Szamotułach. Zawarte w tytule książki wyszykowanie, czyli przygotowanie do druku było – jak pisze Maria Kuzioła – ulubionym słowem jej prapradziadka. Publikacja została dedykowana jego pamięci: „Józefowi Kawalerowi, aby ocalić od zapomnienia Jego doniosły wkład i zasługi w propagowaniu języka ojczystego na obczyźnie oraz w kraju, książkę tę poświęcam”. Warto dodać, że Józef Kawaler był postacią ważną dla Szamotuł okresu międzywojennego nie tylko jako przedsiębiorca, ale także jako działacz społeczny, zasiadał w Radzie Miejskiej, był członkiem magistratu.

W 2017 roku Maria Kuzioła wzięła udział w uczelnianym konkursie na identyfikację wizualną i krój liter dla marki „Goplana”. Jej projekt kroju liter zwyciężył i po dyplomie zajęła się jego dopracowywaniem. Inspirację stanowiła kaligrafia – sztuka pięknego ręcznego pisania, często bardzo ozdobnego. Taka właśnie jest „Goplanka” – krój ozdobny, dość zwarty, posługujący się kształtami zaokrąglonymi, po prostu „słodki”. Opracowanie projektu to nie tylko wymyślenie spójnego systemu liter (w tym wszystkich polskich znaków), znaków diakrytycznych i interpunkcyjnych. Autorka przewidziała także wariacje, czyli dana litera może wyglądać inaczej na początku wyrazu, na końcu i w połączeniu z innymi znakami. Projekt Marii Kuzioły jest to font nagłówkowy, czyli krój przewidziany do składu np. tytułów, ze względu na swoją ozdobność nie nadawałby się dziś np. do składu książek, gdyż ze względu na ozdobność męczyłby wzrok czytelnika.

„Goplanka” okazała się dużym sukcesem początkującej projektantki. Prawa do niej wykupiła „Goplana” i stosuje ją na przykład na stoiskach firmowych. W 2018 roku projekt został zauważony w bardzo ważnym w środowisku grafików konkursie Polish Graphic Design Awards. „Goplanka” znalazła się wśród trzech nominowanych do nagrody projektów w kategorii akcydensowych krojów pisma. Było to wielkie wyróżnienie. W październiku Rektor i Senat UAP nadali Marii Kuziole Złote Odznaczenie Uniwersytetu Artystycznego w Poznaniu, czyli zaliczyli ją do grona najlepszych studentów.

Warsztaty z rysunku, Szamotulski Ośrodek Kultury, ferie 2019

Od dwóch lat Maria Kuzioła prowadzi warsztaty artystyczne z rysunku i kaligrafii, obecnie w Szamotulskim Ośrodku Kultury. Od 2018 roku pracuje też w Rebell Studio w Poznaniu, prowadzonym przez dwie inne szamotulanki – Elżbietę Martin-Bytnar i Beatę Jagodzińską, absolwentki Uniwersytetu Artystycznego. To studio kreatywne, czyli firma działająca podobnie do agencji reklamowej, jednak bardziej otwarta na działania niekomercyjne i artystyczne. Zajmuje się projektowaniem dla firm i marek, projektowaniem użytkowym, wymyśla kampanie i organizuje warsztaty.

Maria Kuzioła, jak sama mówi, ciągle czuje głód związany ze swoimi pasjami artystycznymi. Chciałaby wiele się nauczyć, rozwijać warsztat, wrócić do malowania. Bardzo chciałaby zaprojektować coś dla naszej przestrzeni publicznej. Może ciekawy szyld, witrynę lub neon… Wszystko to może się wydarzyć, bo przecież jest na początku drogi.

Agnieszka Krygier-Łączkowska

Rysunki postaci: 1. Studium postaci – Jola, 2016; 2. Studium postaci – Andrzej, 2016