Henryk Szklarek przyszedł na świat 19 lipca 1908 r. w leśniczówce Polesie koło Pakosławia (powiat nowotomyski). Ojciec był leśniczym, przed I wojną pracował w powiecie nowotomyskim: Szklarce Trzcielskiej koło Miedzichowa i wspomnianym Polesiu. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości pełnił funkcję nadleśniczego w Klemensowie koło Wielonka (gmina Ostroróg), w dobrach Kwileckich z Dobrojewa, potem na jakiś czas został delegowany do Wejherowa i powrócił do pracy w Klemensowie. Z małżeństwa z Józefą z domu Nowak przyszło na świat pięcioro dzieci: Władysław, Henryk, Aleksander, Halina (później Kozłowska) i Edward.

Kiedy Henryk miał 15 lat, rodzinę spotkało nieszczęście – na dyzenterię zmarła matka i najstarszy syn, wówczas uczeń szamotulskiego gimnazjum. Ojcu w wychowaniu i kształceniu dzieci w niezwykły sposób zaczęli pomagać bracia zmarłej żony. Henrykiem opiekował się najpierw ks. Antoni Nowak – proboszcz z Biezdrowa, a po jego śmierci, już w czasach nauki seminaryjnej, zajął się nim Ignacy Nowak – lekarz z Chorzowa. Młodszego brata – Aleksandra wychowywał z kolei Franciszek Nowak – nadleśniczy z Kąt koło Murowanej Gośliny.

Henryk Szklarek, 1929 i 1934 r. (z prawej zdjęcie ofiarowane Antoniemu Cieciorze – koledze z lat szkolnych i seminaryjnych)

W Szamotułach Henryk uczył się najpierw w Miejskiej Szkole Przygotowawczej, która znajdowała się w budynku przy ul. Poznańskiej (w późniejszych latach budynek należał do gimnazjum, potem do szkoły zawodowej, obecnie to własność prywatna). Szkoły tego typu uczyły na poziomie pierwszych klas szkół powszechnych i przygotowywały uczniów do pójścia do – wówczas ośmioklasowego i kończącego się maturą – gimnazjum. Henryk Szklarek – podobnie jak w tamtych latach inni uczniowie spoza Szamotuł – mieszkał na stancji, maturę zdał w 1929 roku. W 1990 roku, już na emeryturze, z wielką energią włączył się w działania Stowarzyszenia Wychowanków  Gimnazjum i Liceum im. ks. Piotra Skargi. Wielokrotnie bardzo ciepło wspominał swoich dawnych nauczycieli. Cenił sobie nie tylko wysoki poziom kształcenia szamotulskiego gimnazjum (wówczas Państwowego Gimnazjum Humanistycznego), ale także postawę moralno-religijną grona profesorskiego. Z rocznika maturalnego Henryka Szklarka księżmi zostali także Antoni Cieciora i Alojzy Sławski.

Prymicje ks. Henryka Szklarka, 18.06.1934 r., Wroniawy

Rodzina Szklarków dobrze znała się z ówczesnym proboszczem jedynej szamotulskiej parafii – ks. Bolesławem Kaźmierskim. Ks. Kaźmierski wielokrotnie odwiedzał ich w Klemensowie, był kolegą seminaryjnym wuja Antoniego Nowaka, a sam Henryk i jego bracia byli w kolegiacie ministrantami.

Po maturze Henryk Szklarek studiował teologię – najpierw w Seminarium Duchownym w Gnieźnie, a potem w Poznaniu, święcenia kapłańskie otrzymał w 1934 roku. Do wybuchu II wojny był wikariuszem w kilku różnych parafiach: Kamionnej koło Międzychodu, na poznańskich Winiarach, w Rydzynie, Rozdrażewie i Rogoźnie, dokąd trafił w 1939 roku.

Ks. Szklarek jako wikariusz parafii św. Stanisława Kostki (Poznań Winiary) z członkiniami Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży Żeńskiej, 1935 r.

Działalność księdza wkrótce napotkała trudności. Nowej władzy zwłaszcza nie podobały się kazania ks. Szklarka, w których wprost  przeciwstawiał się komunizmowi. Wiosną 1946 roku doszło do karnego przeniesienia księdza do parafii w Ludomach (gmina Ryczywół). Mieszkańcy Rogoźna odprowadzili go w spontanicznym pochodzie z plebanii na dworzec kolejowy.

W czasie posługi w parafii św. Jana Chrzciciela w Ludomach, wsi liczącej obecnie ok. 500 mieszkańców, ks. Szklarek zorganizował, m.in., dom księży emerytów i doprowadził do powstania ośrodka zdrowia. Po jednym z jego długich patriotycznych kazań dnia 15 września 1952 roku został zatrzymany przez władze bezpieczeństwa. W trwającym 7 miesięcy śledztwie wobec księdza Henryka stosowano okrutne metody: polewano go lodowatą wodą, bito, kopano, głodzono, a przesłuchania trwały kilkanaście godzin dziennie. Sąd Wojewódzki skazał go na 3 lata więzienia, na mocy amnestii wyrok został zmniejszony do 1,5 roku. Karę więzienia ks. Szklarek odbywał w Poznaniu przy ul. Młyńskiej. Nadal czuł się nękany fizycznie i psychicznie. Odmawiano mu widzeń, starano się upokorzyć, a stosowany regulamin przypominał obozy koncentracyjne.   

Wolność ks. Szklarek odzyskał wiosną 1954 roku. Mimo starań władz kościelnych w Poznaniu przez 4 lata nie mógł objąć żadnej placówki kościelnej w Wielkopolsce i za poradą ks. biskupa Dymka na kilka lat zmienił diecezję. Krążył po Polsce; pracował jako kapłan w Warszawie, Lublinie, w Biernatkach koło Legnicy, Chorzowie i Wiśle. Potem – już w Wielkopolsce –  pomagał w poznańskich parafiach na Górczynie i Dębcu, w Gostyniu i Ostrowie Wielkopolskim.

Wydział do Spraw Wyznań w Poznaniu na pełnienie funkcji kościelnej pozwolił ks. Henrykowi dopiero w 1966 r. Został wówczas proboszczem parafii św. Jadwigi w Wilczynie (gmina Duszniki). Funkcję tę sprawował do przejścia na emeryturę w 1984 roku.

Spotkanie księży wyświęconych w 1934 r,. Pleszew 1971

Lata osiemdziesiąte były okresem współpracy ks. Szklarka-Trzcielskiego z opozycją. W stanie wojennym wspierał finansowo i radą internowanych, w domach wygłaszał patriotyczne wykłady na temat historii Armii Krajowej. W Szamotułach wykłady te odbywały się między innymi w domu Aleksandra Grochowicza, który jest inicjatorem upamiętnienia osoby księdza jako patrona szamotulskiej ulicy.

W 1985 roku zamieszkał w Gałowie pod Szamotułami, a po jedenastu latach przeniósł się do rodziny w Szamotułach. Jako ksiądz emeryt pomagał w parafii św. Krzyża, odprawiał msze, udzielał sakramentów, prowadził pogrzeby. W artykułach dotyczących powojennej działalności ks. Szklarka można znaleźć informacje, że jego kazania trwały godzinę. W Szamotułach było podobnie, ale ludzie wspominają, że zawsze były one ciekawe, bo ksiądz był świetnym gawędziarzem.

Przede wszystkim pamięta się o księdzu Szklarku-Trzcielskim jako o człowieku niesłychanie ciepłym, zawsze mającym czas na rozmowę, starającym się każdego zrozumieć i troszczącym się o innych. Kiedy było trzeba, sam wyrywał z pobocza chwasty, żeby dzieci mogły tamtędy bezpiecznie przejść. W czasie spowiedzi potrafił powiedzieć: „Taki mróz, a ty bez czapki”. Miał duże poczucie humoru, jego kieszenie zawsze pełne były cukierków, którymi chętnie częstował. Potrafił łączyć to, co duchowe, z praktycznym spojrzeniem na życie.

W 2001 r. otrzymał awans na pułkownika rezerwy. W 2009 r. prezydent Lech Kaczyński nadał ks. Henrykowi Szklarkowi-Trzcielskiemu Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla niepodległości kraju. W  imieniu prezydenta order  wręczył księdzu w jego mieszkaniu w Szamotułach Andrzej Duda, ówczesny podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta. Z okazji 100. rocznicy urodzin ks. Henryka mszę w jego mieszkaniu odprawił ks. arcybiskup Stanisław Gądecki.

Zmarł w Szamotułach 18 grudnia 2010 roku w wieku 102 lat i został pochowany na miejscowym cmentarzu. W ostatniej drodze księdzu Henrykowi towarzyszyła rodzina, duchowieństwo z ks. arcybiskupem Gądeckim, przedstawiciele władz, delegacje oraz licznie przybyli szamotulanie. W uroczystościach pogrzebowych uczestniczyła kompania honorowa, wystawiona przez Centrum Szkolenia Wojsk Lądowych w Poznaniu, oraz Orkiestra Reprezentacyjna Sił Powietrznych z Poznania.

Agnieszka Krygier-Łączkowska