Wyjątkowa książka o wyjątkowych Szamotulankach 

25 maja w szamotulskim kinie odbyła się promocja książki „SzamoDzielne. Historie wyjątkowych Szamotulanek” – stworzonej niemal w całości przez nauczycielki i uczniów Zespołu Szkół Specjalnych im. Jana Brzechwy w Szamotułach. Historie ponad 20 Szamotulanek zostały spisane prostym językiem – tak, aby były zrozumiałe także dla dzieci. To osoby, których postępowanie może inspirować dzisiejsze dziewczyny (w różnym wieku). Uczniowie i uczennice Zespołu Szkół Specjalnych im. Jana Brzechwy przygotowali rysunki – portrety poszczególnych postaci, a współczesne kobiety związane z ziemią szamotulską przeczytały zawarte w książce historie; do nagrania odsyła kod QR (zostało ono także zamieszczone w Internecie, publikujemy je pod tekstem).

Publikacja zostanie przekazana do bibliotek szkół i przedszkoli w mieście i gminie. Na stronie Zespołu Szkół Specjalnych znajdują się scenariusze zajęć powiązanych z książką, aby każdy zainteresowany nauczyciel mógł się nimi wspomóc i przeprowadzić lekcję na podstawie tego wydawnictwa. Autorkami tekstów są nauczycielki: Aleksandra Piątkowska i Natalia Sobczak, okładkę zaprojektowała Maria Martin-Olszewska, a oprawą graficzną zajęła się Zosia Kruszona. Nad projektem pracowały również: Katarzyna Judek, Natalia Dera, Katarzyna Sieminiak-Małycha i Katarzyna Cicha (pozyskiwanie sponsorów, nagrywanie filmów,  scenariusze zajęć).

Podczas koncertu towarzyszącego promocji książki wystąpiły kolejne Szamotulanki: Kasia Zaraś (wokal) z Joanną Jędrzejczak (gitara) oraz Marcelina Dera (skrzypce). Organizatorami imprezy byli Zespół Szkół Specjalnych i Szamotulski Ośrodek Kultury.

Poniżej okładka książki i kilka portretów wykonanych przez dzieci

Ks. Jan Laskowski z Psarskiego – duchowy przywódca dzieci wrzesińskich (20 maja – kartka z kalendarza)

Urodzony w Psarskiem (gmina Pniewy) ks. Jan Dąbrowa Laskowski (1872-1939) był duchowym przywódcą strajku dzieci wrzesińskich w obronie języka polskiego, wspierał powstanie wielkopolskie, jego serce nie wytrzymało kolejnej inwazji niemieckiej – zmarł w październiku 1939 r. po przesłuchaniu go przez Niemców i rewizji na plebanii w Konarzewie.

Germanizacji przeciwstawiał się już jego ojciec – Józef Aleksander Laskowski (1842-1928). Od 1867 r. był on zatrudniony jako nauczyciel w Psarskiem, z pracy zwolniono go w 1874 r. za odmowę zaprzestania nauczania w języku polskim. Rodzina Laskowskich była liczna – późniejszy ksiądz był szóstym z jedenaściorga dzieci.

Jan Laskowski uczył się w Collegium Marianum w Pelplinie i gimnazjum w Krotoszynie, gdzie zdał maturę. Święcenia kapłańskie otrzymał w 1896 r. Pierwszym miejscem jego posługi jako wikariusza był Wieleń. Za nauczanie dzieci języka polskiego i głoszenie polskich kazań został przeniesiony karnie do Wrześni. W nowej parafii ks. Laskowski w swoim mieszkaniu organizował lekcje języka polskiego, wystawiał też przedstawienia o treści patriotycznej. Wiosną 1901 r. kierownictwo Katolickiej Szkoły Ludowej we Wrześni  otrzymało zarządzenie nauczania religii w języku niemieckim. Polskie dzieci odmówiły przyjęcia napisanych w tym języku katechizmów, a kiedy 20 maja podczas wizyty inspektora szkolnego Augusta Wintera odmówiły odpowiadania w języku niemieckim, zastosowano wobec nich zbiorową chłostę. Przed szkołą zebrało się wówczas grupa rodziców i innych Polaków – doszło do demonstracji i rękoczynów. Inspektor uznał, że postawa dzieci wynika głównie z oddziaływania na nie ks. Laskowskiego i dążył do usunięcia go z Wrześni, takie samo stanowisko zajął sąd ziemski w Gnieźnie.

Ks. Jana Laskowskiego skierowano więc do pracy duszpasterskiej w Konarzewie (obecnie powiat poznański, gmina Dopiewo). Formalnie został tamtejszym proboszczem dopiero po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, ponieważ władze niemieckie nigdy nie zatwierdziły go na tym stanowisku (uznawały go za wikariusza). Za jego czasów powstało w Konarzewie wiele polskich organizacji społeczno-religijnych, ks. Laskowski był też ważną osobą na tym terenie w okresie powstania wielkopolskiego. Władze II Rzeczypospolitej nadały mu Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski.

Postać ks. Jana Laskowskiego została upamiętniona we Wrześni – na dawnej szkole, a obecnym Muzeum Regionalnym im. Dzieci Wrzesińskich znajduje się poświęcona mu tablica (1981 r.), ks. Laskowski jest także patronem jednej z ulic; w Psarskiem – głaz z tablicą pamiątkową przy kościele (2002 r.), w Konarzewie – głaz z tablicą pamiątkową (2001 r.), nowy nagrobek księdza (2014 r.), dwie ulice jego imienia w gminie Dopiewo: w Konarzewie i w Gołuskach, w Wieleniu – tablica na murze kościoła (2020 r.).

Źródła zdjęć: Geni, Andrzej Bednarski, dopiewo.pl i domena publiczna

Kolejna nagroda Piotra Mańczaka

Szamotulski fotografik Piotr Mańczak zdobył III nagrodę w ogólnopolskim konkursie pod hasłem „Dotyk”, zorganizowanym przez Galerię Sztuki w Legnicy. Jury dostrzegło tę pracę wśród ponad 500 nadesłanych na konkurs.

Autor w ten sposób pisze o swojej fotografii:

„Wiele miejsc w okolicach Szamotuł bardzo dobrze znam, jednak zmienność pór roku i okoliczności sprawia, że potrafią stać się nową inspiracją. Tak było w przypadku tego zdjęcia, które powstało dość dawno, bo w 2011 roku. Wiedziałem, że zimą słońce zachodzi za figurą, co dawało bardzo ciekawą perspektywę. Tym bardziej, że w tle nie ma żadnych przeszkadzających obiektów, co umożliwia wykonanie ciekawego konturowego ujęcia. Pozostała sprawa wyboru optymalnego terminu, gdy słońce wraz z figurą będą znajdowały się idealnie w linii. W takim planowaniu pomagają obecnie specjalne aplikacje określające dokładnie położenie słońca w danym miejscu, w konkretnym dniu. Niestety, najbardziej doskonały plan może zniweczyć pogoda. Na szczęście 22 lutego wszystkie czynniki zgrały się należycie. Z kwestii stricte technicznych powiem tylko, że do wykonania zdjęcia konieczne było użycie obiektywu długoogniskowego, a nieprześwietlenie słońca wymagało dość sporej, ujemnej kompensacji ekspozycji w stosunku do wskazań automatyki aparatu. I to chyba wszystko, bo cała reszta trwała zaledwie 1/4000 sekundy”.

Gratulujemy!

Прoгyлянка znaczy spacer

7 maja 2022 r. odbył się spacer po Szamotułach dla osób z Ukrainy, zorganizowany na wzór dotychczasowych Spacerów z Historią. Pomysłodawczyni wydarzenia, regionalistka Agnieszka Krygier-Łączkowska do współprowadzenia spaceru zaprosiła Łukasza Bernadego – autora wielu publikacji dotyczących podań i baśni, nie tylko ziemi szamotulskiej.

Spotkanie rozpoczęło się pod zegarem na Rynku, w miejscu spotkań wielu pokoleń mieszkańców miasta. Wśród informacji o powstaniu miasta, charakterze zabudowy centrum i kilku budynkach znalazła się opowieść o krzyżu ustawionym na środku placu przez stolarza Antoniego Śramkiewiewicza (por. http://regionszamotulski.pl/krzyz-na-rynku-w-szamotulach/).

Przy baszcie potoczyła się opowieść o Halszce z Ostroga i odpowiedniku jej postaci w podaniach ludowych. Halszka urodziła się, dorastała i zmarła na terenach dawnej Rzeczypospolitej, dziś to teren zachodniej Ukrainy. Dla gości z Ukrainy ten wątek był szczególnie interesujący. Zainteresowanie wzbudziła też szamotulska bazylika – jej zabytki, a zwłaszcza ikona Matki Bożej Pocieszenia.

Szamotuły, podobnie jak inne polskie miejscowości, stały się w ostatnich miesiącach na nowo wielokulturowe. Część osób, które uciekły przed wojną na Ukrainie, zapewne zostanie z nami na dłużej, więc dobrze, że uczą się języka polskiego, poznają nasze zwyczaje i kulturę.

Zdjęcia Ryszard Kurczewski i Paweł Łączkowski

Wielkopolska każdego dnia

W maju w codziennym programie Telewizji Polskiej (TVP 3) będzie można obejrzeć, m. in., informacje o dr Stanisławie Owsianym (1.05), utrudnianiu przez władze Szamotuł obchodów święta 3 Maja (3.05), Marianie Orliku (9.05), szamotulskich protestach przeciwko zamachowi majowemu Piłsudskiego (14.05), aresztowaniu przez Niemców kilku znanych szamotulan (15.05), pierwszym powojennym publicznym występie zespołu folklorystycznego (16.05), pierwszym numerze „Gazety Szamotulskiej” (18.05) i o Andrzeju Szamotulskim (23.05).

Link do programu: https://poznan.tvp.pl/55640115/wielkopolska-kazdego-dnia

231 flag na 231. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja

29  kwietnia przedstawiciele władz powiatu oraz członkowie szamotulskiego koła Wielkopolskiego Stowarzyszenia Pamięci Armii Krajowej rozdawali mieszkańcom Szamotuł biało-czerwone chorągiewki.

Akcja była związana z dwoma świętami narodowymi: Dniem Flagi Rzeczypospolitej Polskiej oraz świętem 3 Maja.

Zdjęcia z FB szamotulskiego koła WSPAK